Tegenwoordig zijn in veel klassen wel een aantal Ikea producten te vinden. Van handige tafelbakjes voor potloden en gummen tot hele speeltentjes voor de circushoek.

Daar ga ik het in dit blog niet over hebben.

Het Ikea effect wil ik graag met jullie delen

Het Ikea effect

In 2011 sprak wetenschapper Michael Norton over het succes van de Ikea en benoemde het Ikea effect. Het zèlf bouwen van bijvoorbeeld een kast zorgt ervoor dat we een positiever beeld krijgen van het meubel, dan wanneer we een kant-en-klare kast uitzoeken en thuis laten bezorgen.

We zijn trots op onszelf en voelen voldoening elke keer als we weer naar onze Ikea kast kijken. Dit is volgens Michael een belangrijke factor voor het succes van de Ikea.

Onderwijs volgens het Ikea model

Wat nu als we het Ikea effect eens op ons onderwijs loslaten? Zou het daar dezelfde succesfactor kunnen hebben? Uiteraard gaat het er dan niet om dat we met de kinderen meubels in elkaar gaan zetten (hoewel mij dat ook erg leerzaam lijkt!).

Als het Ikea effect in het onderwijs denk ik eerder aan kennis construeren ipv kennis aangereikt krijgen. Wanneer de kinderen inspanning leveren om iets uit te zoeken, te onderzoeken, te ontwerpen zouden ze dan niet ook een positiever gevoel overhouden aan die kennis?

Zouden ze gemotiveerder zijn om door te leren?
Zouden ze de kennis langer onthouden?
Zouden ze meer genieten van school?

Wil je een Pax, krijg je een Billy

Naast het zelf in elkaar zetten van de kast, of het reconstrueren van bepaalde kennis, is de keuze van belang.

Voor de motivatie om te beginnen aan de klus, is het belangrijk dat je zelf gekozen hebt voor de leerstof. Of de onderzoeksvraag of  het ontwerp wat je wilt gaan uittesten. Bepalen wij als volwassenen niet veel teveel de lesstof? Hoeveel keuzeruimte hebben de kinderen?

Geef mensen een keuze en ze werken tien keer harder. Bij kinderen werkt dit ook. Wij volwassenen moeten het alleen nog even (beter) leren te begeleiden.

Wat als je de kast niet in elkaar krijgt?

Wanneer het je niet lukt om je nieuwe kast in elkaar te zetten verdwijnt het Ikea effect. Geen resultaat, geen positief gevoel. Schakel in dit geval niet te snel iemand in die de taak van je overneemt (die leuke hulpvaardige buurman bijvoorbeeld).

Iemand die je in het proces coacht zorgt voor een beter gevoel aan het einde. Of begin gewoon eerst met een  stoel of tafel.

In de klas kan de leerkracht de coach zijn die de kinderen ondersteunt om tot resultaat te komen.