Dit is deel 5 uit een serie van 7 over de verschillende fases binnen O&O leren.

Naar deel 1: De Confrontatie

Dit is de fase waarin gewerkt wordt met de bevindingen uit de uitvoerende fase. De gegevens die daarin verzameld zijn staan centraal. Maar dat niet alleen, in deze fase is naast het analytische denken, het kritische denken heel belangrijk.

Want mag je wel conclusies trekken?
Of: ben je wel aan het testen met de eerder opgestelde kwaliteitseisen in je achterhoofd?

Doelen tijdens het testen en concluderen

Tijdens onderzoekend en ontwerpend leren zijn er naast een aantal overkoepelende doelen een aantal doelen die specifiek in een losse fase belangrijk zijn.

4 Doelen voor het testen en concluderen:

1 Het overzichtelijk weergeven van gegevens

De resultaten van het onderzoek of de tests die worden uitgevoerd moeten netjes worden vastgelegd. Deels is dit misschien al gebeurd in de vorige fase. Zo niet, dan is nu het moment om grafieken te tekenen, tabellen in te vullen of om te gaan turven.

Hier merk je misschien al dat testen ook onderzoeken is: je onderzoekt of je aan je eigen kwaliteitseisen voldoet.

2  Beoordelen van het ontwerp of het trekken van conclusies
Bij ontwerpend leren is het doel om te oordelen over het ontwerp. In de vorige fase is een ontwerp gemaakt en in deze fase wordt gekeken of het ontwerp ook aan de vooraf gestelde eisen voldoet. Hierbij is het belangrijk om de kwaliteitseisen stuk voor stuk langs te lopen en te beoordelen.

Bij onderzoekend leren gaat het om het trekken van conclusies. De onderzoeksresultaten uit de vorige fase worden bestudeerd en de conclusies die getrokken kunnen worden, worden weer verbonden aan de onderzoeksvraag. Want uiteindelijk draait het er in deze fase om dat je antwoord probeert te geven op de onderzoeksvraag.

3 Verbeterpunten aanwijzen
Het is goed mogelijk dat er geen of maar gedeeltelijk antwoord kan worden gegeven op de onderzoeksvraag. Of dat er maar gedeeltelijk voldaan wordt aan de eisen voor het ontwerp. Dit is geen reden tot paniek, maar een mooi leermoment.

Dit is het moment om te laten zien welk inzicht in onderzoeken of ontwerpen je hierdoor hebt opgedaan. Welke adviezen heb je voor vervolgonderzoek of wat zou je verder willen testen bij het ontwerp? Dit kunnen benoemen is leren. Het is helemaal gaaf als de kinderen ook daadwerkelijk de kans krijgen om deze verbeterpunten uit te voeren.

4 Kunnen beargumenteren

Dit punt hangt samen met het trekken van conclusies, maar ook met het aanwijzen van verbeterpunten. Dit kun je alleen goed doen als je kritisch kunt denken, kortom als je met goede argumenten kunt komen.

Leerkrachthandelen: Waar let je op?

Voor deze specifieke fase zijn de volgende punten goed om op te letten:

Help bij het zien van verbanden en het trekken van conclusies. In deze fase draait het om het zien van verbanden tussen verschillende feiten. Vaak denken kinderen dat de resultaten het eindpunt zijn. Ze hebben bijvoorbeeld een mooie grafiek gemaakt en zijn daar heel trots op. Toch is er nog een stap te zetten. Want wat vertelt die grafiek nu eigenlijk?

Of bij onderzoekend leren, kinderen zijn heel blij met hun ontwerp, maar vinden het lastig om terug te kijken naar hun kwaliteitseisen. Voldoen ze daar eigenlijk wel aan? Dit is soms best confronterend, want wat je in je hoofd hebt, is niet altijd wat er als resultaat uit je handen komt.

Stimuleer het reflecteren op conclusies. Weet wat er eventueel mis is gegaan en stel gerust kritische vragen (spreek het oplossend vermogen van de kinderen aan!) Zo leren ze van fouten en kunnen ze verbeterpunten formuleren.

Let op: kinderen nemen het mislukken van een ontwerp of onderzoek soms heel persoonlijk. Maar dit mag geen reden zijn om verkeerde conclusies te trekken. Begeleid een kind hier juist in. Door te sturen richting het eigen oplossingsvermogen, kan er alsnog iets moois ontstaan.

Vragen die in deze fase kunnen helpen:

  • Waarom denk je dat deze resultaten zijn gevonden?
  • Hoe bewijs je je conclusies?
  • Waar zie ik terug wat de onderbouwing is van je conclusie?
  • Is dit eerlijk?
  • Zou het nog beter/duidelijker kunnen?
  • Is dit de enige manier, zie jij nog meer/betere manieren?

Lees verder in deze serie: