Ik krijg nogal eens te horen dat onderzoekend en ontwerpend leren (O&O Leren) niet voor alle kinderen is weggelegd. De veronderstelling is dan vaak dat deze vorm van onderwijs meer voor de goed-presterende leerlingen is. Dat de leerlingen die goed kunnen nadenken er het beste mee uit te voeten kunnen.

Ik vind het jammer dat dit idee heerst en wil daarom 4 redenen met je delen zodat je O&O leren makkelijker ziet als een onderwijsvorm voor de hele klas.

1 De wereld van wetenschap en techniek biedt voor elke leerlingen iets interessants

Het eerste wat ik hier gelijk wil benoemen is dat er zoveel verschillende thema’s binnen de onderzoeks- en ontwerpmogelijkheden vallen dat er werkelijk voor iedereen een interessegebied tussen zit. En interesses heeft iedereen, dat hangt niet samen met je niveau.

Het is belangrijk dat je deze interesse op een betekenisvolle manier benut. Als je nu even om je heen kijkt, gewoon op de plek waar je nu bent, dan kun je ervan uit gaan dat alles wat je waarneemt ook terug te vinden is in de wetenschap. Of het nu gaat om de natuur, onze gezondheid, sociale omgangsvormen, vervoersmiddelen, mode of constructies. Naar alles is of wordt onderzoek gedaan, of het is ontworpen en getest.

2 Werk in uitvoering is belangrijk

Als je kijkt naar de banen in onze maatschappij dan zijn er meer lagere en middelbare beroepsgroepen dan wetenschappelijke functies. Maar dit betekent niet dat alleen de hoogst opgeleide mensen zich bezighouden met het proces van onderzoek en ontwerpen! Er zijn genoeg mensen die vanuit het mbo en hbo een rol spelen bij deze processen.

Een deel van onze leerlingen hebben talent voor de bètavakken op welk niveau dan ook. Er zijn leerlingen die goed zijn in het netjes uitvoeren van herhaalde proeven (werken in een laboratorium) of die ontzettend handig zijn (het uitvoeren van een ontwerp).

Door onze beperkte beeldvorming blijft er talent op ALLE niveaus onbenut. Met de beperkte beeldvorming bedoel ik het feit dat de gemiddelde mens nog altijd aan een verstrooide professor denkt als het gaat om onderzoek doen (grote kans dat het ook nog om een man gaat…)

Met O&O leren werk je naast denkvaardigheden aan handvaardigheden. Dat brengt mij gelijk bij het volgende punt:

3 Doeners en Denkers leren samenwerken

Hier schreef ik een tijd geleden al een blog over en die wil ik hier graag even kort herhalen. Dat O&O leren meer zou zijn voor de beste denkers, is bijzonder onhandig. Denkers komen vaak minder tot handelen en hebben over het algemeen een doener nodig om zich op dat stuk te ontwikkelen. Het omgekeerde geldt hier ook. Doeners starten snel, maar moeten vaker opnieuw beginnen. Wat meer denkwerk kan handig zijn.

Het voordeel van een samenwerking is dat het gezamenlijke werk naar een hoger niveau komt. Mits het een goede samenwerking is natuurlijk. En ook hier geldt, vroeg geleerd is oud gedaan.

Blog over Doeners & Denkers teruglezen? Kijk hier:

• Dit moet je weten over doeners & denkers in je klas
• Denkers & doeners leren samenwerken

4 Concrete ervaringen zijn goed voor iedereen

Ik noemde al dat er zeker ook aan handvaardigheden gewerkt wordt bij O&O leren. Hier wil ik nog even los benoemen dat dit niet alleen goed is voor de leerlingen die talent hebben voor handwerk.

Alle leerlingen hebben baat bij het opdoen van concrete ervaringen. Denk aan het doen van experimenten of het uitvoeren van een ontwerp. Zelf aan de slag, waarnemen en mogen verbeteren leidt tot mooie leerresultaten.

Zonder concrete ervaringen geen nieuwe ideeën. Sommige van ons kunnen prima in hun hoofd van alles uitdenken, maar je komt niet uit je vaste denkpatronen als je niet concreet iets gaat doen. Zo kun je van alles mooi en logisch hebben uitgedacht, maar of het werkt in de praktijk weet je niet.

Sluit niet te snel kinderen uit voor een bepaalde vorm van onderwijs. Mogen leerlingen niet juist in het basisonderwijs met de wereld kennismaken?

Leren door doen & denken is voor iedereen een goed idee!